Als je elkaar leuk vind én ook zaken doet

Hoe creëer je een heldere context voor waarde en wederkerigheid?
 
Vanuit passie en intrinsieke motivatie, werken we samen met mensen die we te gek vinden. Niet alleen om hun talent en expertise, ook omdat het mooie mensen zijn. De mooiste. Netwerken ontstaan waarin mensen elkaar helpen met het realiseren van dromen en ambities. We werken aan eenzelfde doel, een prachtige wereld om in te wonen en het geluk van mensen. 

Logisch dat je dan ook vrienden wordt. Verbindingen worden vanuit een diep niveau gelegd, vanuit dromen en ambities, vaak kraakhelder vormgegeven. Je doet zaken, bent bevriend, ontmoet elkaar spiritueel, soms zelfs even intiem of je start een onderneming. Ontdekkingsreizigers in deze tijd. Je inspireert, confronteert (gebeurt wat weinig) en houdt de deur open óf juist een spiegel voor (gebeurt heel vaak). 

Hoe zorg je voor een natuurlijke balans in wederkerigheid? Zónder alles in lijstjes bij te houden of zomaar op gevoel en er na een tijdje toch wat blijkt te spelen, een kleine disbalans is geweest die zich heeft doorvertaald. Ik ben hier de afgelopen tijd mee bezig geweest en heb het volgende ontdekt: 

Het is goed onderscheid te maken in de verschillende vormen van interactie,
én per 'vorm' de wederkerigheid af te stemmen en dit niet zomaar te mixen.

Welke vorm je voor deze wederkerigheid kiest staat hier los van (informeel, wederdienst, factuur, 'give it to the universe' ; )) de focus ligt hier op het benoemen van de verhouding tot elkaar en hier bewustzijn naar toe brengen. Je versterkt de kwaliteit van de relatie. Helderheid brengt perspectief.


Professie, talent en expertise
Je zet je talent en professie in, spécifiek voor de (zakelijke of persoonlijke) ontwikkeling van de ander. Je werkt echt ten díenste van de ander. Maakt tijd en geeft aandacht met professionele attitude. Je stapt een 'werkrelatie' in. Het is belangrijk dat de ander hier ook op deze basis wil werken. Je mag elkaar hier namelijk ook op aanspreken.

Vaak hoort er ook ander gedrag bij. Voor coaches en consultants gelden integriteitsregels, geheimhouding, afstand bewaren, onderscheid maken. Ik ben zelf bijvoorbeeld super confronterend en vraag dóór als ik een strategie voor de toekomst zichtbaar maak voor mensen. Maar ... zo wil ik natuurlijk niet altijd zijn en dan op een feestje worden aangesproken als wandelend 'baken voor ontwikkeling'. Net zoals een healer niet altijd wil healen en de loodgieter .... 

Dit vraagt een grens: 'Nu ga ik áán voor je'. Het is goed dat moment te benoemen zodat de ander hier 'in' kan stappen. Los van hoe je de wederkerigheid vorm geeft en óf je dat überhaupt wilt doen. 

Vriendschap
Vriendschap heeft een natuurlijke uitwisseling en balans in geven en nemen, een gelijkwaardige vriendschap. Je bent er voor elkaar, deelt lief of leed, verwijst elkaar door, maakt ruzie en maakt het weer goed. Je lacht en verwondert je. Je geeft, je ontvangt en geniet van elkaar.

Brabant vaart wel bij vriendendiensten. De economie floreert eerder omdat mensen zoveel (met gesloten beurs) voor elkaar doen en daardoor meer geld overhouden om uit eten te gaan, mooie spullen te kopen of anderszins. Elkaar helpen kent vele vormen, net als de vriendschap zelf, waarin je elkaar soms juist helemaal níet helpt omdat je samen uit een ander vaatje tapt.

Soms is er een disbalans en heb je het gevoel 'aan het werk' te zijn. Er wordt bijvoorbeeld bovenmatig veel beroep gedaan op jouw kennis, healing capaciteiten of zakelijke contacten. Je kunt zelf het beste beoordelen of je 'aan het werk' bent óf dat het een natuurlijk onderdeel is van de vriendschap.

Je wéét wanneer de vriendschap in balans is en wanneer niet. Er zijn vaak weinig woorden nodig.

Ondernemerschap en samen op pad
Je doet sámen iets. Start een project, verzorgt een ontmoeting voor een groep mensen of participeert in een programma. Je werkt gelijkwaardig, als partners en spreekt elkaar ook op deze wijze aan. Je hebt beiden eigenaarschap en neemt leiderschap binnen het project. 

Ieder werkt vanuit zijn of haar eigen professie. Ook in deze relatie wil je een natuurlijke balans tussen geven en ontvangen, en dit is zeker bij co-creatie en ondernemerschap cruciaal. Het kan dat de eén meer leiderschap neemt als de ander, dit kun je afspreken natuurlijk. It's part of the game.

De joker! 
Spontane intermezzo's waarin waarde ontstaat. Die nooit in een hokje te plaatsen zijn en waarbij je ook helemaal geen zin hebt om dat te doen. 

 
Impact en helderheid
Logisch is dat al deze interacties elkaar in impáct versterken. Je kan als vriendin opeens van waarde zijn in een project dat iemand zakelijk heeft ingericht met anderen. Deze 'anderen' (zakelijke relaties) zeggen, "Oh Wauw! Wat gaaf dat Noor er opeens was". En toch was het voor mij uit vriendschap. Ik wéét dat en het is ook aan mij om te benoemen. 

Met iemand anders had ik wel 100 dingen toen we elkaar ontmoetten. We deelden dezelfde idealen. Hij maakte mijn website. Ik coachte hem. Hij was voorzitter van mijn stichting en hoeder van het gedachtegoed. Ik help hem strategisch bij het ontwikkelen van zijn onderneming. Hij en zijn vriendin zijn er voor mij als ik het moeilijk heb. We zijn vrienden en feesten tot de vroege uurtjes. Ik kan mijn wilde verhalen delen. We doen ons werk met passie, vanuit wie we werkelijk zijn en daarin ontmoeten we elkaar op al die vlakken. Logisch ..... en ook heel veel.

Op een dag zei ik tegen hem: 'Mocht er óóit op één van de onderdelen iets geks gebeuren of onrust ontstaan, weet dan dat ik voor de vriendschap kies'. Dat gaf zoveel helderheid "Oja, dát is de basis". Het gaf ook ruimte, misschien juist wel door de basis zo te benoemen, om andere paden en wegen te bewandelen; zakelijk, maatschappelijk, spiritueel. Helderheid geeft ruimte. 
En vergeet de joker niet! ; ))

Ik heb gemerkt dat het heel prettig is om de verhoudingen te benoemen en onderscheid te maken. Zeker in beginnende relaties die 'alles' in zich dragen, waar een vriendschap ontstaat vanuit een van zakelijke relatie, waar je wordt uitgenodigd in de Raad van Advies, maar ook over je moeder en liefdesverdriet vertelt . Kortom, wanneer je involved raakt met elkaar en wanneer je werk voortkomt uit je passie, visie op de wereld en doen wat er werkelijk toe doet. Dat ís persoonlijk.

 
Waar vaagheid ontstaat
Het wordt lastig als je gaat uitwisselen tússen deze verschillende verhoudingen, bijvoorbeeld:

Een vriendin die je ook zakelijk kent, heb je doorverwezen naar een familielid voor coaching en dat is betaald werk. Later blijkt dat ze heel veel tijd extra heeft gegeven uit vriendschap met jou. Hierdoor is een disbalans ontstaan die vraagt om een oplossing en het uitrafelen van 'waar het 'm in zit'. 

Je ontmoet iemand onstuimig op een feestje en de volgende dag blijkt dat een gezamenlijke vriendin jou heeft aangeraden om eens écht over het inrichten van zijn/haar toekomst te praten. Ehm .... je bent de aangewezen persoon om dit te doen, maar hoe richt je dit in zodat het recht doet aan alles wat er speelt?

Iemand wil een opdracht geven aan een bevriende relatie uit zijn netwerk maar wordt in verlegenheid gebracht door: 'Kan ik een opdracht geven aan een vriend(in), is dat geen belangenverstrengeling?'. Terwijl zijn voorkeur écht uitgaat naar de expertise van deze persoon, en hoe ga je aansluitend de onderhandelingen in over de prijs? 

Je coached iemand (spritueel) bij het inrichten van zijn leven en begeleid daarna de strategie en positionering van zijn organisatie. Je ziet persoonlijke (on)mogelijkheden, maar kan dit niet direct benoemen in de groep mensen waar je op dat moment mee werkt en houd de focus bij de groep.  

Een vriend(in) vraagt continue 'zakelijke' aandacht, je geeft je tijd en professionele kunde, maar benoemt dit niet zo. Je ontvangt uiteindelijk geen erkenning en plaats in het project. Of iemand wil 'als vriend' niet betalen voor een bijeenkomst met diner als hij op het laatste moment zonder reden niet komt, terwijl in de algemene voorwaarden .....en ontvriend je op Facebook.

Allemaal situaties in een wat grijs en vaag gebied, waar ongetwijfeld meer speelt dan deze regels vertellen. Feit is dat je op verschillende niveaus een interactie met elkaar hebt en dat deze door elkaar lopen. Zowel in het géven als in ontvangen.


Altijd vrij om te kiezen
Het is juist daarom interessant dit uit te wisselen en de verschillende verhoudingen binnen de relatie te benoemen. Zodat je vrij bent om te kiezen en op ieder niveau de interactie aan te gaan die je wenst. Áls het nodig is, want sommige relaties zijn gewoonweg zó goed dat je er alle kanten mee op kunt en al deze niveaus zich natuurlijkerwijs verhouden tot elkaar, in balans. Uitzónderlijk! Maar ze bestaan. 

Vergeet de joker niet! 

Op naar het presidentschap!

Al sinds de eerste jaren van mijn studie roepen mensen regelmatig uit: 'Noor for president!'. 'Ha ha ha', lach ik het altijd weg. Maar stiekem ben ik wel trots natuurlijk, een heerlijk blijk van vertrouwen spreekt hieruit. En, dát het presidentschap ook heel leuk kan zijn, omgeven met plezier.

En stel je eens voor, dát het presidentschap plezier geeft. Omdat je waarde kunt creëren en iedereen hiertoe kan uitnodigen en oproepen. Nee, sterker nóg, dit als nórm maken voor het hele land. Maar, waardecreatie verplicht stellen, is dat niet een contradictio in terminis?

Al sinds mijn peutertijd wordt mij verweten (mijn moeder was de eerste) enige dictatoriale trekjes te hebben. Stampvoetend een programma maken voor mijn derde verjaardag was het begin. Als ik iets in mijn hoofd heb, heb ik ideeën over de grote strategie tot de kleinste details, tot over de motivatie van mensen om mee te doen.

Langzaam heb ik wel ondervonden dat je waardecreatie niet verplicht kan stellen. Ook al zie je wat goed is, béter is het als mensen het zelf ondervinden en ervaren. Dan nog, zou ik dus een regisseur zijn van ervaringen die leiden tot waardecreatie. Dát is een rol die mij past. In de veronderstelling dat uiteindelijk iedereen voor kwaliteit kiest . . . ; )

Want, ik weet het niet altijd zeker. Ik kies een weg die past bij de basisprincipes van wat ik belangrijk vind. Dat ik hierin stellig kan zijn, dát klopt. Lange tijd voelde ik mij een roepende in de woestijn (lees ook Het kleine meisje liep door de wereld op deze site. Nu is het gelukkig normaal om over waardecreatie te spreken en daarmee kan ik een stuk van mijn stelligheid laten varen.

Ik richt mij op het creëren van bijzondere ervaringen die leiden tót waardecreatie. Door in co-creatie een vraagstuk te belichten en daarbij álle perspectieven mee te nemen. Hoe kunnen de stakeholders groeien in dit proces, wat is hún hoogste ambitie en hoe kunnen wij hier samen aan bijdragen. Lijken deze ambities niet ergens op elkaar?

Je hoeft niet stellig te zijn om de juiste vragen te kunnen stellen. En deze vragen leiden vaak tot meer inzicht en begrip in elkaar, tot een gelijkwaardigheid in samen ondernemen en tot plezier om bij te dragen aan het mooiste resultaat. Een resultaat dat wordt gedragen én waar mensen blij van worden. Idealisme? Integendeel, een heel pragmatische manier van de maatschappij inrichten.

En dan wordt uitnodigen ook voorwaarden scheppend, enkel door de juiste vragen te stellen ; ) En brengen wij Nederland in beweging met een grote groep mensen die deze vragen stellen én daarna DOEN. Samen doen. Dus, als ik één dag president zou zijn, zou ik jullie allemaal invliegen op álle niveaus binnen het politieke domein; om de juiste vragen te stellen en aansluitend met elkaar aan de slag te gaan.

Waardecreatie in maatschappelijke issues zoals de gezondheidszorg, jeugdwerkeloosheid, jongeren en onderwijs etc. Maar ook waarderend onderzoeken, waardoor een onderzoek meteen bijdraagt aan de oplossing ervan. En natuurlijk, waardecreatie op je werk waarin sociale innovatie meer is dan slimmer werken, maar óók te maken heeft met zingeving en samen-werken. Mogelijkheden te over. En binnen ons netwerk genoeg mensen voor wie deze manier van denken en werken een vanzelfsprekendheid is.

En, eigenlijk met maar twee vragen centraal: Wat voor waarde voeg je toe? En, waaraan?
Let's Rock and create the future together.

__

Graag dank ik Joop Hazenberg voor zijn introductie bij de SER. Joop, ik hoop dat jij er Kroonlid wordt, want met een onverwachte wending, breng jij dingen in beweging.

__

Lees ook eens het artikel Het creëren van een Great Place to Live dat is gepubliceerd op Management Issues, láng geleden (2007), over de voorwaarden van waardecreatie ; )

Hieronder het artikel in het SER Magazine, close up van de tekst:

Wereld van co-creatie.

foto : Noor Bongers : Porto

Stel je eens voor. Dat je vanuit gelijkwaardigheid samen iets heel moois creëert dat waarde toevoegt aan de economie, jouw eigen liefste wensen én dat dat de wereld mooier maakt. Fantastisch! Zo fantastisch dat veel mensen het als utopie bestempelen. Toch is co-creatie heel dichtbij. En noodzakelijk.

De economie vraagt om bezuinigingen en tegelijk om drastische veranderingen. Ik sprak met vooruitstrevende ambtenaren en zij draaien de vraag graag om: stel je voor dat je in plaats van 20 procent te moeten bezuinigen, 20 procent meer duurzamer moet zijn of 20 procent synergie moet maken. Hoe ga je dan denken? Vanuit mogelijkheden ...!

De schaarste en moeilijkheden die kunstmatig hoog worden gehouden en zorgen voor veel hoofdpijn, hoofdbrekens en controlemechanismen, kunnen ook worden bezien als kans. Als een mogelijkheid tot de noodzaak van co-creatie. Samen. Samen ondernemen. Samen vorm geven aan de wereld waarin wij leven. Samen een waanzinnig product verzinnen. Samen organiseren. (Pfff. Echt wel veel samen. Echt wel moeilijk... Samen staat voor sommige mensen gelijk voor heel moeilijk en dit is het ook als je uit gaat van besturen en controleren.)

Draai het proces eens om. In plaats van een doel te definiëren dat iedereen effectueert, creëer je een ambitie waarin velen zich kunnen vinden. Ga je uit van de essentie van een vraagstuk. Want, wáár draait het nu écht om? En hoe, willen jij en jij en jij en ik daaraan bijdragen? Wat is jullie belang in dit vraagstuk? Wat wil je er voor jezelf uithalen? Hoe draagt het oplossen van dit vraagstuk bij aan jouw doelen? En .... vullen wij elkaar hierin aan?

Wauw! Denken in mogelijkheden en uitgaan van je eigen talenten en intrinsieke motivatie geeft plezier en ondernemingslust! Het principe is eenvoudig: voeg waarde toe. Aan het individu, de economie, de maatschappij. Oftewel, onderneem vanuit je eigen talent, neem een échte vraag als leidraad voor het proces van creatie en je zult zien dat als vanzelf een nieuw economisch principe ontstaat, dat is gebaseerd op overvloed in plaats van op schaarste.

Co-creatie. Waanzinnig effectief, plezierig én innovatief. Waarom dan moeilijk doen? Waarom creëert niet heel Nederland meteen co? Waarom is de politiek niet gericht op co-creatie met elkaar en met ons (als burgers)? Helaas. Je ziet het pas als je het door hebt ; )

Het betekent ook loslaten van wat je zelf per sé wilt. Loslaten van een korte termijn oplossing. Het betekent dieper kijken naar wat er echt speelt en de belangen van alle stakeholders hierin erkennen. Én hen betrekken in het creëren van een oplossing die bijdraagt aan ieders wensen. Of beter, een proces organiseren waarin een ieder zich kan ontwikkelen, waarin je elkaar echt ontmoet en gericht bent op elkaars groei. En waarde toevoegt aan dat éne essentiële vraagstuk ...

Synergie maken is eenvoudig. Als je bij het begin begint.


gepubliceerd in het Great Place to Live magazine dat op 1, 2, 3, ... 10! is gemaakt.