Oorverdovende stilte

-->

Ik zit in de kamer. Met mijn handen op tafel en recht op een stoel. Het is stil. Ik ervaar hoe het is om geen vader meer te hebben. Ik voel zijn energie uit mijn cellen wegtrekken, hij neemt mee naar de hemel wat van hem is en ik laat los wat van hem is. Wat over blijft ben ik, een ik met een moeder.

Nog niet eerder heb ik stilte als zo schreeuwend ervaren. Mijn cellen schrééuwen PAPA! En het sterft weer weg. Iemand had mij gezegd, als een van je ouders sterft is dit ook het loslaten van mechanismen. En dat is wat ik doe. Áctief doe. Loslaten in stilte. Kraaaaaaaak! Hoor ik.

Er ligt nog erwtensoep in de vriezer die hij voor me heeft gemaakt, naar het beroemde familierecept. Ik gooi het weg. Ook daar is zijn energie uit verdwenen, zijn handen die het hebben bereid. Dode soep. Terwijl mijn lichaam schreeuwt van vitaliteit. Cellen zich juist roeren, de ruimte verkennen en zoeken naar een nieuwe invulling. Want ….. wat nú?

* * *

Jaren, echt jaren later heb ik een soortgelijke ervaring. Voor loslaten hoef je niets te doen, maar toch heeft het bij relaties soms héél wat voeten in aarde. Vooral als je duizenden jaren reïncarnaties samen hebt doorgebracht en aan elkaar zit gekleefd als een tweelingziel. Visioenen sieren ons bewustzijn, uit eerdere levens, andere planeten, in droom en daadkracht. Ik heb ingezien dat deze relatie mij niet langer dient en dwars door alle dimensies heen heb ik haar verbroken bij de bron.  

Als slingers in een jungle zwieren hele slierten herinneringen, mechanismen, oude patronen bij mij vandaan. Terug naar waar ze vandaan komen. Mijn cellen openen zich en laten alles los wat mij niet meer dient, alles wat hoorde bij deze relatie, bij dit karma, bij deze dynamiek. Het effect is fenomenaal. Ik voel me bevrijd! OH Wat voel ik me sterk! Eindelijk verlost, eindelijk alle energie voor mij! Ik ren naar buiten en laat me hélemaal nat regenen en schoonspoelen. De chemie is zelfs zó sterk dat mijn minnaar zich out of the blue geroepen voelt, de auto omkeert en als de wiedeweerga naar mij toe snelt en zich tegoed doet aan mijn energie. Hij róók de ruimte ……

En Oh wat is dit ook gevaarlijk en verleidelijk om je hier dan helemaal aan over te geven. De ruimte die is ontstaan ogenblikkelijk te vullen. Ik wil het! En mijn lichaam ook! Mijn cellen zoeken naarstig naar een nieuwe betekenis, reiken uit naar wat ze al kennen, zoeken houvast in de spelonken van oud bewustzijn. Waar is mijn baken? Waar kan ik me toe verhouden? Maar er is geen baken. Er is geen houvast. De stilte kraakt oorverdovend. Ik wandel. Ik zit. Ik speel piano. Ik aanvaard.

Ik vertrouw op een nog grotere vorm van liefde. Deze heb ik gezien en ervaren toen ik de verbintenis verbrak. Net als dat ik in mijn cellen míjzelf herkende toen mijn vader stierf. Ik heb het gezien en gevoeld, ik wéét dat mijn beslissing in licht en liefde is gemaakt en wordt ondersteund, en toch ….. Ik ben hier bang voor. Het is zo groot, zo licht en ik doe het zo zélf allemaal…… ik voel me tegelijkertijd alleen en heel erg omarmd. Ik begin te wennen aan deze vorm van stilte en wordt nieuwsgierig. Ik durf te verkennen zonder van mijn plaats te komen. Ik ben.

* * *

Zo langzaam brengen mijn voeten mij steeds vaker waar ik zijn moet. Geeft het pianospel mij erg veel inspiratie en zeggingskracht en zít ik ondertussen ontspannen. Er komen steeds meer mensen naar me toe, die genieten van wie ik ben en ontvangen wat dit hen brengt. Ik heb de stilte van het niet-weten niet ingevuld. De leegte in mijn cellen gekoesterd in liefde en zachtheid, naar mooie bloemen gekeken en ook andere relaties verbroken die mij niet langer dienden. Alles om de condities zo mooi mogelijk te maken dat deze stilte kon uit schreeuwen tot het haar ware en zachte gezicht liet zien.

De zachte stilte waarin je je ziel hoort fluisteren en zachtjes de weg wijzen.

* * *

En hoe mooi is dit als metafoor voor wat er in de wereld speelt. Er is zo’n vraag naar fundamentele verandering, naar het lóslaten van het oude. Huh huh, en mensen buitelen over elkaar heen om het nieuwe te verkondigen, dát wat het oude moet vervangen. Zoveel beter, zoveel mooier. Het nieuwe. Het strijdt om de beste te zijn en verdringt de oude patronen.

Er is helemaal geen ruimte voor het niet-weten. Voor het met aandacht loslaten van het oude en ontdekken wat er dan níet meer is. Hoe dat voelt, of je nog wel met beide benen op de grond staat terwijl je het even niet weet, terwijl de stilte zo hard schreeuwt totdat je er moe van bent en je je hoofd onder een kussen stopt en, zonder dat je er erg in hebt….. weer op oude voet verder gaat. Je hebt nog niet ontdekt hoe het vóelt, hoe het leeft, als je je tot het nieuwe verhoudt.   

De Draak van het Niet-weten, de hartverscheurend schreeuwende STILTE! Neem de tijd om deze stilte te laten uitrazen en te ontdekken dat er achter deze schreeuw een weldadige stilte is, met de zachte stem van je hart, die je heel zachtjes duwtjes geeft waar je heen kunt lopen, je vertelt waar je aandacht naar uit reikt, wat er door jou heen geboren wil worden. Moeiteloos.  

En wat voor jouzelf geldt, geldt ook voor een organisatie of een samenleving die voor een heel groots vraagstuk staat. Oh, wat droom ik van een politicus of bestuurder die af en toe eens zegt:

ssshhht …. luister en kijk om je heen.

            En dan ook echt even stil is.

Noor Bongers voor de cursus Retoriek 2014-2015 met als thema voor de 2^e lezing Stilte
Dit is de eerste lezing geschreven en te lezen volgens het Interpretatiemodel Vaessen

Interpretatiemodel Vaessen

-->

 Het hermeneutisch interpretatiemodel Vaessen gaat voorbij het bestaande cognitief imperialisme dat het rationele denken een dominante plaats geeft. In het huidige tijdsgewricht biedt dit model niet langer houvast voor het ontdekken van betekenis aan dat wat we zien en ervaren. Het cognitief imperialisme is gewoonweg ontoereikend. Waar het eerder eenvoudig was om betekenis te geven vanuit één enkele context of domein, zien we in deze tijd een voortdurende schakeling en interactie tussen verschillende domeinen. Betekenis ontstaat dan ook door een combinatie tussen deze intelligente systemen. Nico Baken spreekt hierin over holons, ecosystemen, met kennis en inzicht die relevant wordt voor een andere holon, een ander ecosysteem. Het interpretatiemodel Vaessen is een holistische benadering waarin betekenis ontstaat vanuit de kérn van de materie, dwars door alle holons heen. En deze kern lijkt leven te bevatten ‘a spark of light’ dat voor ieder menselijk wezen te ervaren en te bevatten is. Echter, níet met enkel de logica van het brein, wél door je te verbinden met dit veld van betekenis.

Het kantelpunt is te lezen in het omgaan met chaos; voor de cognitief imperialist een ongewisse weg en in het geheel niet aantrekkelijk omdat het vraagt om de controle los te laten, voor Vaessen juist een gelegenheid tot het ontdekken van een geheel nieuwe wijze van hermeneutiek en het interpreteren van de werkelijkheid in het bijzonder. Hij beziet de wereld als een kwantumveld waarin het aan de mensen zélf is een nieuwe realiteit te bouwen, daarbij de richting volgend van zijn hart. Er is geen scheiding meer tussen lichaam en ziel, materie en geest. Deze zienswijze wordt mede ondersteund door de eigentijdse filosofen Sloterdijk en Cornelisse.

tekst én lezers én een coherente hartverbinding

Vaessen kiest als uitgangspunt van zijn hermeneutiek het omarmen van de chaos en deze vanuit een hartverbinding doorklieven waardoor er betekenis ontstaat.

Een hartsverbinding is een coherente ervaring van alle chakra’s in het lichaam, waardoor er een energie vrijkomt en door de mens heen stroomt waardoor hij werkelijk kan ‘zien’ in plaats van alleen maar kijken. De betekenis die ‘wordt gezien’ is niet te begrijpen met één enkel chakra of zintuig, maar ontstaat door een coherente interactie tússen deze chakra’s. Wetenschappelijk is dit te vergelijken met een kwantum sprong. Maar ook in een kwantum veld is structuur nodig ; ) het is echter geen structuur zoals wij deze kennen, een lineaire en rationele wetmatigheid. Het is een structuur die als vanzelf richting geeft en waarin betekenis ontstaat. Deze richting en met name de hélderheid hiervan, ontstaat door een coherente hartsverbinding.

De schrijver van de tekst kan dit initiëren door de tekst te schrijven vanuit dit bewustzijn, en daarmee de lezer de gelegenheid geven dit ook te doen, door zich aan te sluiten op dit veld. De betekenis die de schrijver geeft aan de tekst kan dus verschillen van de betekenis die de lezer ‘ervaart’ bij het interpreteren van wat hij leest. Betekenis wordt op zielsniveau gegeven. En dit overstijgt de bestaande betekenis van realiteit, zoals deze wordt toegekend door eerdere denkers in de hermeneutiek. Er ontstaat een veld van betekenis waarin zowel de schrijver als de lezers zich kunnen ontwikkelen, voor een ieder passend bij zijn of haar eigen ontwikkeling.

kwantumsprong

De schrijver kan door het schrijven van zijn tekst een sprong in bewustzijn maken, het proces van het máken van de tekst is een spirituele ontwikkeling an sich. Dit sluit aan bij eigentijdse opvattingen als ‘de weg is belangrijker dan het doel’ en het zelf creërend vermogen van de mens, dwars door tijd en ruimte heen. De daadwerkelijke tekst kan een sprong in bewustzijn beschrijven die je dwars door de woorden heen kunt ontvangen. De lezer zelf kan door het lézen en ervaren van de tekst een sprong in zijn bewustzijn maken, door zich te openen voor de werkelijke betekenis van de tekst.

Deze betekenis kan voor de lezer dus op een ander niveau plaatvinden dan voor de schrijver, of dan waar het onderwerp van de tekst zich op toespitst. Dat maakt dat het interpretatiemodel Vaessen op meerdere niveaus in de realiteit werkt. De belevingswereld van de schrijver (en zijn proces om tot de tekst te komen) gaat verder dan de fysieke en lineaire tijd. Het biedt de lezer de mogelijkheid ook zo’n soort tijdreis te maken en nog lang na het fysiek lezen en interpreteren (in de klassieke zin) van de tekst de invloed van de tekst ondervinden. Het betekenis geven vindt dan plaats in een moment veel verder in de tijd, in het kwantumveld waarin tijd niet bestaat.

Waar Ricoeur eindigt gaat Vaessen verder. Om Ricoeur even terug te halen, hij geeft de lezers gelegenheid tot het betreden van een toegangspoort waarachter de werkelijkheid schuilt. Een werkelijkheid die bij Ricoeur weliswaar grenzeloos is, maar die slechts binnen de grenzen van de menselijke vrijheid en op een indirecte manier, via de omweg van de tekst, kan worden gekend en ervaren. De lezer gaat bij Ricoeur participeren in de wereld van de tekst en genereert al participerend zijn eigen betekenis van de tekst.

Bij Vaessen ontstaat betekenis in een véél grotere opvatting van de werkelijkheid waarin onze geest wordt geopend voor een nieuwe ervaring van deze werkelijkheid, spiritualiteit en religie. Dit betekent dat tekst niet langer de enige manier is om betekenis te ontvangen, maar er door meerdere lagen van de werkelijkheid (een kwantumveld) energie stroomt die betekenis laat ontstaan. Het is aan de lezer om dit ook werkelijk te ontvangen door zijn eigen hartcoherentie af te stemmen op de resonantie van de tekst. En zo ontstaat er een veld van betekenis waarin er een nieuwe werkelijkheid ontstaat.

Volgens Vaessen: Joy is the clearest sign of the presence of God! En, of je dit nu God noemt of licht of de kracht van het universum, het is de basis van alle kennis, theologie en retoriek waarmee we het verschil kunnen maken. En daarmee een nieuwe werkelijkheid creëren.

  

Geschreven door Noor Bongers ter gelegenheid van het lanceren van het Interpretatiemodel Vaessen, dwars door de stilte heen op donderdag 12 maart 2015

Samen met de eerste lezing die is geschreven volgens het interpretatiemodel Vaessen; Oorverdovende Stilte 

Ik heb dit interpretatiemodel kunnen schrijven door de jarenlange vriendschap en uitwisseling met Jan Vaessen over de wereld waarin wij leven, nieuwe waardesystemen en het verlangen van mensen. Ik heb Jan leren kennen tijdens mijn tijd bij Great Place to Live waarin we gelijkwaardig optrokken; hij met de kerk en de Cursus Retoriek en ik met het netwerk GPTL en participerend in tal van allianties en netwerken in de voorhoede. Toen ik zijn wetenschappelijk artikel 'A different way of knowing, a desperate need of theology and preaching in an age of cognitive chaos' (2014) las, drong de volle omvang van Jan's gedachtegoed tot mij door.